วิธีที่ดีที่สุดในการทำความเข้าใจชาวพามิรี คือ การทำความเข้าใจและศึกษาบ้านของพวกเขา ที่มาของความเชื่อของพวกเขา และสัญลักษณ์ที่ไหลผ่านศรัทธาของพวกเขาตั้งแต่ลัทธิโซโรแอสเตอร์มา จนถึงปัจจุบัน ซึ่งครอบคลุมระยะเวลากว่า 2,500 ปี
บ้านพามิรี หรือ ชิด (Chid) ตามที่เรียกกันในภูมิภาคนี้ ยังครอบคลุมถึงความเป็นสากลของประเพณีและเป็นสิ่งที่ใช้ทำกิจกรรมพื้นฐานของพวกเขา บ้านพามิรีเป็นดังกลไกที่สนับสนุนชีวิตและเป็นศูนย์รวมของความเชื่อของพามิรี นับว่าเป็นตัวอย่างความรักในองค์ประกอบและธรรมชาติ ตลอดจนเคารพในองค์ความรู้และจิตวิญญาณ
ในแง่หนึ่งนั้น ชิด เป็นบ้านและอีกแง่หนึ่งก็เป็นสถานที่สักการะด้วย ทิศทางของบ้านถูกกำหนดโดยดวงอาทิตย์ ทำให้บ้านกลายเป็นนาฬิกาแดดหรือนาฬิกาตามกิจกรรมในแต่ละวัน การเคลื่อนตัวของแสงยังสะท้อนถึงวัฏจักรชีวิตตั้งแต่เกิด เติบโตเป็นผู้ใหญ่ จนเข้าสู่วัยชราและความตาย แต่ละส่วนของบ้านใช้เพื่อจุดประสงค์ต่างๆ และการใช้งานนั้นก็เป็นกฎที่ไม่เคยละเลย ตั้งแต่วิธีที่สมาชิกแต่ละคนในชุมชนนั่ง ซึ่งก็เป็นไปตามลำดับและตำแหน่งของแต่ละคน
โครงสร้างของบ้านพามิริ
ตัวบ้านแบ่งออกเป็นสามส่วน ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของสามอาณาจักรแห่งธรรมชาติคือ สัตว์ แร่ธาตุ และ พืช โดยขีดคั่นด้วยระดับที่ต่างกัน ดังนี้
- ชั้นที่หนึ่ง หรือพื้นดิน เป็นสัญลักษณ์ของโลกที่ไม่มีชีวิต
- ชั้นที่สอง เป็นแท่นยกสูงประมาณ 50 ซม. แสดงถึง จิตวิญญาณแห่งพืชพันธุ
- ชั้นที่สาม ซึ่งบางครั้งสูงขึ้นไปอีก ประมาณ 70 ซม. แสดงถึง จิตวิญญาณแห่งความรู้ความเข้าใจ และมักใช้สำหรับนอนหลับและรับประทานอาหารซึ่งเป็นตัวแทนของอากาศและน้ำตามลำดับ
เสา 5 ต้น ของบ้านพามิริ
โครงสร้างบ้านสร้างขึ้นบนเสา 5 ต้น ซึ่งเดิมเป็นสัญลักษณ์ขององค์ประกอบ ดิน น้ำ ไฟ อากาศ และ สิ่งเหนือธรรมชาติ
ในลัทธิโซโรอัสเตอร์ สัญลักษณ์ของเสาอาจสอดคล้องกับเทพเจ้า/เทพธิดาที่สำคัญ 5 คน คือ ซูรุช เมห์ร์ อนาฮิตา ซามโยด และโอซาร์
ต่อมาสิ่งเหล่านี้ถูกเปลี่ยนเพื่อประสานเข้ากับความเชื่อของอิสลามจึงกลายเป็นสัญลักษณ์ของสมาชิกในครอบครัวทั้งห้าของอาลี ได้แก่ โมฮัมเหม็ด อาลี ผู้เป็นลูกเขย ฟาติมา ผู้เป็นลูกสาว ฮัสซัน และฮุสเซน ผู้เป็นลูกชาย (หมายเลข 5 ยังสะท้อนถึงหลักการห้าประการของศาสนาอิสลาม: ความศรัทธา การอธิษฐาน การกุศล การถือศีลอด และฮัจญ์ )
ความสำคัญของคานบ้านพามิริ
คานหลักของโครงสร้างถูกยกขึ้นโดยเสา คานแรกเป็นสัญลักษณ์ของเหตุผลของจักรวาล และคานที่สองคือ วิญญาณแห่งจักรวาล ในลัทธิโซโรอัสเตอร์ คานทั้งสองสอดคล้องกับโลกวัตถุและโลกฝ่ายวิญญาณ และคงคานขวาซึ่งเป็นจำนวนที่กำหนดไว้เสมอโดยสัมพันธ์กับขนาดของบ้าน
มีหลายทฤษฎีเกี่ยวกับจำนวนของคานตามขวางนี้ บ้างก็ยึดตามจำนวนของอิหม่ามอิสมาอิลี (49) ในขณะที่บางคน จะให้มีเท่ากับจำนวนกองทัพของอาลีเมื่อพวกเขาถูกสังหารในดัชตี กัรบาโล (72)
แต่ส่วนใหญ่แล้ว มีคานตัวกลางสิบสามอัน โดยหกอันเหนือเตาผิงซึ่งเป็นตัวแทนของอดัม โนอาห์ อับราฮัม โมเสส พระเยซู และโมฮาเหม็ด ผู้เผยพระวจนะทั้งหกที่นับถือในศาสนาอิสลาม (ในลัทธิโซโรอัสเตอร์ หมายเลขหกอาจเกี่ยวข้องกับตะวันออก ตะวันตก เหนือ ใต้ เบื้องบน และเบื้องล่าง)
และเจ็ดอันแทนอิหม่ามเจ็ดคนแรก ในลัทธิโซโรอัสเตอร์ (ทั้งนี้ เลขเจ็ดเกี่ยวข้องกับเทวโลกหลักคือ ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ ดาวเสาร์ ดาวพฤหัสบดี ดาวอังคาร Amesha Spentas “ผู้อมตะศักดิ์สิทธิ์” หรือที่เรียกว่าเทวดา ส่วนเจ็ด คือ อิสมาอิลเป็นอิหม่ามคนที่ 7)
วัตถุที่ใช้ในการสร้างบ้านพามิริ
ปกติบ้านพามิรีจะสร้างด้วยหิน โคลน หรือปูนปลาสเตอร์ โดยมีหลังคาแบนราบสำหรับตากแห้ง หญ้า แอปริคอต หม่อน หรือมูลสัตว์เพื่อใช้เป็นเชื้อเพลิง ถึงแม้ไฟฟ้าจะเข้ามาถึงแล้ว แต่ใช้น้อยเพราะบ้านได้รับแสงธรรมชาติจากช่องเปิดตรงกลางหลังคา
นอกจากสัญลักษณ์โซโรอัสเตอร์ที่แกะสลักแล้ว บ้านยังมีรายละเอียดการตกแต่งอื่นๆ อีกมากมาย สิ่งเหล่านี้ส่วนใหญ่ปรากฏบนคานหลักที่ตัดผ่านเสาหลักสองต้นและสร้างทางเข้าหลัก บางครั้งอาจเห็นสัญลักษณ์ดวงอาทิตย์และรูปทรงเรขาคณิตอื่นๆ ของโซโรอัสเตอร์ เขาแกะมาร์โคโปโลอาจตกแต่งและติดตั้งอยู่ที่ทางเข้าหรือบนเสาหลัก
ภาพถ่ายหรือภาพเหมือนของอิหม่ามปัจจุบันยังเป็นสิ่งที่ปรากฎในบ้านและมักจะถูกจัดวางบนเสาที่สอดคล้องกับอาลีเพื่อแสดงความต่อเนื่องและแนวการสืบเชื้อสาย
